Çiftlik edinmek günah mı?

Değerli kardeşimiz,

Helal ve meşru olarak çiftlik veya başka bir gayrimenkul edinmenin bir sakıncası yoktur. Ancak sadece dünya için ahireti düşünmeden ve hesaba katmadan mal-mülk edinmek sakıncalıdır ve tehlikelidir. İşte hadiste buna dikkat çekilmiştir.

Konuyla ilgili bir hadis-i şerif şöyledir:

“Çiftlik ve akar edinerek dünyaya rağbet etmeyiniz.”(Tirmizî, Zühd 20)

Hadis-i şerfiler birden çok manaya geldiğinden ve toplumun her kesimine hitap ettiğinden, bu hadisin de bir çok yorumu ve manası olabilir:

1. İslam, insanların meşru yollardan mal elde etmesine, zengin olmasına karşı çıkmaz ve buna bir sınır da getirmez. Sadece zenginliğin gereklerinin yerine getirilmesini ister. İnsan, dünyada çiftlik veya başka akarlar sahibi de olabilir. Bu akarlar ziraat, ticaret veya başka kazanç yolları olabilir.

Şu kadar var ki, hadisimizde de belirtildiği gibi, insanın onlara rağbet etmesi, yani yegâne değer olarak bunları kabul etmesi ve Allah’ı unuturcasına onlara bağlanması hoş görülmez. Çünkü bu durum, Allah’tan uzaklaşmak, hem Allah’a hem de insanlık ailesine karşı görevlerini yerine getirmemek anlamına gelir. Tabii ki böyle bir servetin ve zenginliğin kişinin kendisinden başka hiç kimseye faydası olmaz. Hatta daha ince ve köklü düşünülürse, kişiye faydası olduğunu kabul etmek de zordur. Çünkü hakkını yerine getirmediği servetinin ve zenginliğinin Allah katında hesabını veremez ve bu dünyada olmasa bile ebedî hayatta cezalandırılır.

İşte yasaklanan, tavsiye edilmeyen böyle bir dünya ve dünyalık anlayışıdır. Bu anlamdaki bir yasaklamanın insanların lehine olduğu ise açıktır. Buna göre:

– İslam meşru yoldan kazanç elde etmeyi, zengin olmayı yasaklamamış, helal yoldan kazanmayı ve Allah yolunda sarfetmeyi teşvik etmiştir.

– Dünyadaki servet ve zenginliği yegâne değer kabul edip Allah’tan gafil olmak dinimizde hoş karşılanmamıştır. (Riyazü’s Salihin – İmam Nevevi Tercüme ve Şerh)

2. İslamiyet haram olan bir şeyin mukaddimesini haram saydığı gibi helal ve sevap olan bir şeye giden yolu da aynen onun gibi helal ve sevap kabul etmiştir. Mesela namaz kılmak helal ve sevap olduğu için abdestten tutun ta abdest hazırlığına kadar olan bütün fiiller sevaptır ve faziletlidir.

Bu fıkıh kaidesine göre sahibini cemiyetten, cemaatten, insanlar ile münasebetten, irşad ve tebliğden kısmen veya tamamen koparan ve alıkoyan nefsin haz ve lezzetlerine hizmetten ibaret olan bağ evi ve villa tarzında bir çiftlikte ikamet etmek ve yerleşmek ve onda kalmak (İstidat ve fıtratı cihada müsait olan kimselere) kerih görülmüştür.

Çünkü böyle bir yer sahibinin birçok hayrına engel olmaktadır. Fakat bu çiftlik eğer bir besi çiftliği olup milletin ticaret ve ihtiyacına binaen yapılmış ise bu sevap olup hadiste işaret edilen ve men edilen çiftlik değildir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet