Arı, şekerli bir suyu ve her ürünü yer mi?
Soru Detayı– Sorum, nektarın yapısı ve arıların tercih ettiği çiçekler bitkiler hakkında
– Nahl 69 ayetiyle alakalı bir soru sormak istiyorum. Nahl 69 da mealen Arılar için Allah’ın arılara Semerat (Ürünlerin) hepsinden ye söylemi var. Soru başlığında da belirttiğim gibi burada sorum nektarla alakalı. Bildiğiniz gibi arı çiçeklerden bitkilerden nektar toplar ve bal yapma aşaması başlar. Burada soru işareti şudur ki; çiçeklerdeki bitkilerdeki Nektar denilen öz şekerli bir sıvıdır ve %80’i sudur. Arılar dilleriyle hortum şeklinde çiçeklerden bitkilerden bu sıvıyı bal midesine çeker.Soru 1: Ayette Her türlü üründen ye ifadesi var ve bu şey şekerli bir sıvı olduğundan yenmez içilir ama burada yenmekten bahsediyor şekerli bir su yenilir mi? Elbette biz bugünkü bilim ile bunu biliyoruz eski çağda insanlara çiçeklerdeki nektarı iç denmesi beklenmezdi çünkü anlamazlardı hatta çiçeklerden iç saçma gelebilirdi onlara, ama Kuran her devre ait olduğu için biz bugün bu (şekerli su/sıvı) için kullanılan “Ye” ifadesini nasıl anlamalıyız.
Soru 2: كُل۪ي مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ (Bitkilerin/Çiçeklerin hepsinden ye) Burada Küll ifadesi var ve tüm ürünleri kapsar bildiğiniz gibi. Ama yüzbinlerce bitki/çiçek çeşidi var ama arı bunların belli bir kısmına konup nektarı toplama işlemi yapar çünkü onlarda çiçek ve bitki seçer bal verimliliği için ve hepsini değil yalnızca bir kısmıyla ilgilenir arı. O zaman hepsinden ye ifadesindeki “hepsini” ifadesini nasıl anlamalıyız çünkü tüm çiçek ve bitkilerle ilgilenmez bir kısmıyla ilgilenir ve nektar toplar.
Değerli kardeşimiz,
Güzel bir konuya temas etmişsiniz. Tebrik ederiz.
Aslında ayetlerde bir yanlış anlatım yok. Fakat onu açıklayanlar mana inceliklerine dikkat etmedikleri zaman kelimeler arasında mana kaymaları oluyor. Bir de konu sadece dini değil. Aynı zamanda biyolojiyi ilgilendiren yönü de var. Esas yanlış mana verme buradan kaynaklanıyor. Çünkü ayete doğru mana vermek için bal özünün yapısı ve şekli bilinecek. Arının sindirim mekanizması ve dolayısıyla ağızdan beslenme şekli bilinecek. Ayrıca çiçek tipleri ve yapılarının da en azından ana hatlarıyla bilinmesi gerekir ki, ona göre ayete mana verilmiş olsun.
Burada dikkat edilmesi gerekenler:
1. Bitkilerin nektarı, yani bal özü su gibi sıvı değildir. Farklı koyulukta kısmen akıcı ve her çiçeğe göre fiziki ve kimyevi yapısında farklılıklar bulunur. Bu bakımdan içme ifadesi buna uygun olmaz. Daha doğrusu bu içilmez, yenir.
2. Arının su içmesi bizim su içtiğimiz gibi değildir. O sıvıyı da yer. Dolayısıyla yeme tabiri tam yerindedir.
3. Bazı kimseler bu ayette geçen كُل۪ي مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ ifadesine “Bütün bitkilerin, çiçeklerin hepsinden ye” manası vermiş olabilir. Ancak bitki ve çiçek olarak ne varsa hepsinden ye anlamına gelmeye engel bir ifade vardır, o da bir kısmından anlamına gelen “min” edatıdır. Nitekim bazı meallerde de dikkat çekildiği üzere “her birisinden veya her türden meyve veya çiçek” ifadesi daha uygundur. Demek ki, “Her çiçekten ye…” demekten maksat, bütün çiçekleri değil, çiçek türlerini anlamak daha iyi olur.
Mesela, çanak yaprakları olmayan çiçekler vardır. Taç yaprakları ayrı olan çiçek grupları vardır. Çanak yaprakları boru şeklinde olanlar vardır. Örneğin ballıbabagiller grubunda olan ballıbaba bitkisi arıların en çok ziyaret ettiği çiçek tipidir. Ama aynı çiçek tipinden zehirli olanlar da vardır. Oysa tümü hepsi diye meal verilirse, o zaman içerisine bu zehirli olanlar da girmiş olur ki, bu ifade uygun değildir.
Bazı mealler şöyle:
Hâca Ahmet Didin meali:
“Her türlü meyveden ye…”.
Ahmet Fikri Yavuz meali:
“Meyvaların hepsinden ye…”.
Diyanet İşleri Başkanlığı eski meali:
Her çeşit üründen ye…
Diyanet İşleri Başkanlığı yeni meali:
Meyvelerin hepsinden ye
Diyanet Vakfı meali
Meyvelerin her birinden ye….
Hasan Basri Çantay meali:
Meyve (ve çiçek)lerin her birinden ye….
Not: Bu konuyu Diyanet İşleri Başkanlığı’na iletebilirsiniz. Eski mealin ayetin ifade ettiği manaya daha uygun olduğunu, yeni mealde bunun düzeltilmesi gerektiğini yazabilirsiniz.
Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet
Yorum gönder