Namazda elhamdü lillahilleżi okumak farz mı?

Değerli kardeşimiz,

Namazda Fatiha suresinden sonra zammısure olark bu iki ayet okunabilir. Ancak sadece ilk ayeti ve sadece ikinci ayeti okumak da yeterlidir. Bu nedenle ilk ayeti okuyanın ikinci ayeti de okuması şart değildir.

İlgili ayetlerin meali şöyledir:

“De ki: ‘İster Allah diyerek ister Rahman diyerek yakarın; hangisiyle yakarsanız olur, çünkü bütün güzel isimler ona mahsustur.’ Namazında niyazında sesini fazla yükseltme, fazla da kısma, ikisinin arasında bir yol tut. ‘Çocuk edinmeyen, hâkimiyette ortağı bulunmayan, acizlikten münezzeh olduğu için bir dayanağa da ihtiyacı olmayan Allah’a hamdederim.’ de ve tekbir getirerek onun şanını yücelt!”(İsra, 17/110-111)

Bu ayetlerde sorudaki yorumlara müsait olan hiçbir ifade yoktur. Bunu destekleyen bir hadis rivayeti de yoktur. Bu konuda tefsir kaynaklarına bakılabilir. (Misal: Razi, Beyzavi, Kurtubi, ilgili yer).

Burada istinbat edilmesi gereken bir mana şöyle olmalıdır.

a) İsra suresinin en önemli özelliği günlük beş vakit farz namazın söz konusu olduğu İsra-Miraç olayından bahsetmesidir. Beş vakit farz namazların rekât sayısı ise: 17’dir.

b) Namazdan bahseden bu surede –namazlardan sonra yapılması sünnet-i müekkede olan- tesbihden de söz edilmesi çok manidardır. Şöyle ki:

Surenin 44. ayetinde her şeyin Allah’ı tesbih etmekte olduğuna vurgu yapılmıştır.

c) Surenin ilk ayeti “Sübhan / sübhanellah” ile başlamıştır ki, tesbihlerde de bu kelime ilk kullanılan sözcüktür. Suredeki son ayetin (111) ilk kelimesi “elhamdu lillah”dır. Bu kelime tesbihlerde ikinci sırada olduğu gibi burada da ikinci sıraya yerleştirilmiştir.

d) Aynı ayetin son cümlesi ise “ve kebbirhu tekbira – Resulüm! Allahu ekber, de!) şeklindedir.

Bu 17. Surenin başında zikredilen “Sübhan” kelimesiyle işaret edilen “Sübhanellah” kelimesinin ebced değeri: 187=11×17’dir.

e)  Surenin son ayetinin başında zikredilen “(Resulüm! el-Hamdu lillah’ de!” cümlesinin ebced değeri: 148’dir. Bu tesbih kelimelerinin tekrarsız beş adediyle birlikte (Sübhan-Allah-elhamdu-lillah-ekber) toplam sayısal değeri: 153=9×17’dir.

f) Son ayetin son cümlesi “ve kebbirhu tekbira – Resulüm! Allahu ekber, de!” şeklindeki ifadeyle işaret edilen “Allahu ekber” kelimesinin ebced değeri: 289=17×17’dir. Bunların toplam sayısal değerleri (187+153+289): 629=37×17’dir.

Hülasa, İsra suresinin beş vakit namazın farz kılındığı İsra-Miraç olayından bahsedildiği için tertip numarası, günlük beş vakit namazın 17 rekat sayısına uygun olarak düzenlenmiştir.

– Bu namaz suresinin ilk ayetinin ilk kelimesi namazdan sonraki tesbihlerin de ilk kelimesi olan “Subhan” ile başlamıştır.

– Tesbihin ikinci kelimesi olan tahmid ise surenin son “el-Hamdu lillah” kelimesine yer verilmiştir.

– Aynı ayetin son cümlesi ise bilmana: “(Resulüm!) Allahu ekber, de” şeklindedir. Tesbihin son cümlesi olan “Allah ekber”in surenin son ayetinin son cümlesi olarak zikredilmesi elbette namaz ile tesbihatın kuvvetli ilişkilerine işaret etmeye yöneliktir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet