Yabanileşmiş inekleri avlamak helal mi?
Soru Detayı– Zamanında dağa salınan ve çoğalan yaban ineklerini avlamak ve kasaplara satmak helal mi?
– Bizim bu bölgede zamanında bazı köylüler ineklerini dağlara salmışlar ve yıllar geçtikçe o inekler yabanileşmiş ve çoğalmış genel olarak çoğu sahipli gece olunca damlarına dönüyorlar fakat dönmeyenlerde oluyor ve bazı insanlar bu kendilerine ait olan yabani inekleri avlıyor ve kasaplara satıyor ve bizde bu ineklerden alıyoruz.
– Vuran kişilerin babası salmış zamanında 150 ila 200 arası bir sürüleri varmış bu insanlarda bu sürüden avlayıp bize getiriyorlar dükkanda satmamız için acaba bu caiz midir?
– Hani kendi inekleri olduklarını söylüyorlar ama içime de kuşku düşüyor ya başkasının hayvanını vurup bize sattılarsa diye acaba kazancımız haram olur mu diye de korkuyoruz biz parasını verip alıyoruz vuranlardan.
Değerli kardeşimiz,
Avlanılacak hayvan, yaratılış itibariyle vahşi hayvan türlerinden olmalıdır. Evcil hayvanlar boğazlama usulüne tabidirler. Buna göre sığır, koyun gibi evcil bir hayvan avcılık usulleriyle öldürülecek olsa helal olmaz.
Ancak, aslen evcil olup da sonradan yabanileşen hayvanların boğazlanması mümkün olmaması durumunda avcılık metotlarıyla öldürülmeleri helal olur.
Nitekim Rafi b. Hadic (ra) şöyle demiştir:
Bizler ganimet olarak deve ve koyun ele geçirmiştik. Bu ganimetlerden bir deve ürküp kaçtı. Bir adam ona bir ok atarak kaçışını engelledi. Bunun üzerine Resulullah aleyhissalatü vesselam şöyle buyurdu:
“Şüphesiz bu develerin de vahşi hayvanların ürküp kaçışları gibi bir kaçışları vardır. Bunlardan herhangi birisi elinizden kaçacak olursa ve siz onu yakalamakta acze düşerseniz, ona da buna yapıldığı gibi yapınız (yani avlar gibi vurunuz).” (Buhari, Zebaih, 15)
Buna göre, “ehli hayvanlardan” ürküp kaçanlar da vahşi hayvan durumundadır. Nasıl denk gelirse, o şekilde onu yaralamanın ve avlamanın caiz oluşu bakımından aynı hükme tabidir. Bu da hadiste geçen, “Onlardan herhangi birisi elinizden kaçar ve siz onu yakalamakta acze düşerseniz, ona da buna yapıldığı gibi yapınız” buyruğundan çıkartılmaktadır. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-bari, ilgili hadisin şerhi)
Konuyla ilgili bilgiler özetle şöyledir:
Avlanan hayvanın vahşî hayvan türünden olması gerekir. Deniz hayvanlarından balık ve türlerinin, kara hayvanlarından evcil olmayıp etinin yenmesi helâl olanların avlanma usulüyle elde edilmesinin ve yenmesinin caiz olduğunda fakihler arasında görüş birliği vardır.
Evcil hayvanlar dini esaslara uygun, normal kesim usulüne tabidir.
Aslen evcil olup da sonradan yabanileşenlerin avlanması ise ihtilaflıdır. Malikiler dışındaki bütün mezheplere göre,yakalanıp boğazlanması mümkün olmayan evcil hayvanların avlanması caizdir.
Malikî mezhebine göre ise, bu tür evcil iken yabanileşmiş hayvanların avlanarak yenmesi helal değildir.
Evcil bir hayvan kaçar da bütün gayretlere rağmen yakalanamazsa veya bir kuyuya düşer ve çıkarılamazsa silahla öldürülebilir. Çünkü bu durumda ihtiyarî boğazlama imkânsız hale gelmiş demektir.
Buna karşılık geyik vb. hayvanlar da ehlîleştirilmişlerse artık av yoluyla öldürülemezler.
Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet
Yorum gönder